Trong khi đi tìm những mô hình khởi nghiệp thành công để viết, tôi bị thu hút bởi câu chuyện của chàng trai mà khi còn là học sinh cấp 2 đã biết sửa chữa thiết bị điện tử, lúc là sinh viên đại học đã có những sản phẩm bán ra để trang trải cuộc sống. Còn ngày nay trên thị trường anh đã có vài thiết bị điều khiển thông minh do chính mình nghiên cứu chế tạo để theo đuổi niềm đam mê và làm giàu. Anh là Lại Quang Tuyến, cái tên mà bạn bè cùng trang lứa mỗi khi nhắc đến đều rất ngưỡng mộ.
Mê điện tử khi còn là học sinh lớp 5
Tôi vừa mới biết đến ông chủ trẻ Lại Quang Tuyến (sinh năm 1986 tại Phú Yên) cách đây vài hôm khi được một người bạn giới thiệu. Anh hiện là Giám đốc Công ty TNHH Thương mại & Dịch vụ Điều khiển thông minh có trụ sở tại Tp.HCM, là doanh nghiệp chuyên tư vấn, thiết kế và cung cấp các giải pháp điều khiển nhà thông minh cho biệt thự, căn hộ và khách sạn… bằng những sản phẩm nội ngoại nhập và tự sản xuất. Công ty ra đời từ năm 2012, sau 2 năm khi chàng sinh viên này tốt nghiệp đại học chuyên ngành Điện – Điện tử tại Đại học Bách khoa Tp.HCM, nhưng những câu chuyện trước đó đã là tiền đề để Lại Quang Tuyến từ một người làm thuê thành ông chủ trẻ.
Lại Quang Tuyến kể, anh mê kỹ thuật điện tử từ khi còn là học sinh lớp 5. Sinh ra và lớn lên tại xã Sơn Hà, huyện Sơn Hòa, tỉnh Phú Yên nhưng khi học hết bậc tiểu học cả anh và anh trai đều theo ba ra thị trấn để học cấp 2. Khi đó ba anh có một cửa hàng chuyên sửa chữa thiết bị điện tử. Tối tối ba lại về với mẹ ở Sơn Hà, chỉ còn hai anh em ở lại cửa hàng học bài và ngủ tại đó. Thời đó chẳng có máy vi tính, smartphone để chơi trò chơi hay vào mạng internet, chỉ có học. Một hôm anh lục lọi thấy ba có một cái rương gỗ, trong đó toàn là sách viết về kỹ thuật điện tử, cũng đã ngả màu, thế rồi đọc ngấu nghiến cùng với sự đam mê. Từ đó ngày nào ngủ lại anh cũng lén ba lấy những cuốn sách đó ra đọc. Ban ngày hôm nào không đi học anh phụ giúp ba nấu cơm, quét dọn cửa hàng rồi ngắm nghía, mày mò cùng ba sửa chữa radio, cassette, tivi… Có hôm ba đi vắng, sợ khách đợi lâu nên anh cũng mang đồ của người ta ra sửa. Có cái sửa được có cái không, nhưng rồi “tay nghề” của anh cũng dần được nâng lên. Anh đã học được nhiều kiến thức về kỹ thuật điện tử từ ba mình và qua nhiều lần sửa chữa, nhưng cũng trong thời gian ấy anh thấy cuộc sống gia đình quá vất vả.
Bảy năm sát cánh cùng ba trong lĩnh vực điện tử đã khiến Tuyến lựa chọn thi đại học vào chuyên ngành Điện – Điện tử của Đại học Bách khoa Tp.HCM, nhưng năm đó Tuyến chỉ được 19,5 điểm nên đã đăng ký nguyện vọng học chuyên ngành Điện tử – Tin học ở Đại học Qui Nhơn. Tại đó, Tuyến vẫn quyết tâm ôn thi. Ngày nào cũng 6 giờ sáng lên đường đi học, tối 10 giờ mới về nhà. Kết quả là năm sau đó Tuyến thi được 25 điểm, đủ để vào học ngành Điện – Điện tử tại Đại học Bách khoa Tp.HCM. Vì lòng đam mê và cố gắng hết mình nên lúc còn là sinh viên Tuyến đã thiết kế được mấy cái mạch nho nhỏ bán ra ngoài chợ Nhật Tảo và bán cho các bạn sinh viên dùng để nạp cho vi điều khiển, ứng dụng lập trình. Có tiền Tuyến lại đi mua đồ về để nghiên cứu. Tuyến cho biết, từ năm thứ 3 trở đi đã không phải xin tiền của ba, mỗi ngày có thể kiếm hơn 100 nghìn và tự mua được xe đạp. “Ở quê khổ miết à, nên có vậy là sướng vô cùng”, Tuyến chia sẻ. Không chỉ tự thiết kế bo mạch để bán ra chợ hoặc cho bạn bè, Tuyến còn tham gia Cuộc thi Sinh viên sáng tạo Led design và được giải Nhất của trường.
Nung nấu khởi nghiệp khi là sinh viên
Mặc dù những năm 2008 – 2009, phong trào khởi nghiệp chưa nở rộ. Bản thân Tuyến cũng chẳng nghĩ gì đến khái niệm khởi nghiệp, Tuyến chỉ biết mình có ấp ủ, dự định theo đuổi về mảng Smart Home nên từ báo cáo thực tập đến đồ án tốt nghiệp Tuyến đều lựa chọn các vấn đề về Smart Home. Để có nhiều kiến thức về lĩnh vực này, Tuyến chọn đi thực tập tại công ty chuyên về nhà thông minh. Đây cũng là nơi mà năm 2010, lúc ấy vừa ra trường Tuyến đã chính thức đến làm nhân viên rồi được cất nhắc lên làm giám đốc. Sau một năm ở vị trí là giám đốc Tuyến lại ra ngoài góp vốn cổ phần với một số người khác làm nhưng vì còn thiếu kinh nghiệm nên đã không thành công. Cho rằng “học phí quá đắt” nhưng lại là kinh nghiệm cho bản thân để Tuyến tự thành lập Công ty TNHH Thương mại & Dịch vụ Điều Khiển Thông Minh như ngày nay.
Tuyến nhớ lại: “Lúc mới đi làm tuy là một kỹ sư nhưng em không ngại bất cứ điều gì, vẫn đứng đục tường, đứng trên sàn bê tông, giàn giáo đi ống, kéo dây điện dù thời tiết nắng hay mưa. Ấy vậy mà còn bị người ta la miết. Còn bây giờ có công ty riêng, khách đặt hàng cái gì mới mới lạ lạ thì em rất thích. Dần dần nghề dạy mình cũng giỏi lên”.
Tuyến còn chia sẻ, đi làm nhiều rồi mình thấy quan trọng nhất là phải chuyên tâm và thật thà, có niềm tin với khách hàng. Và quan trọng là đi lên bằng chính khả năng của mình, tìm được cho mình sản phẩm sáng tạo riêng, thay vì phát động mạnh mẽ một cái gì lên trong thời gian ngắn rồi vụt tắt. Có lẽ vì vậy mà khi mới thành lập công ty chỉ nhận được công trình có vài triệu hay vài chục triệu, giờ đã lên đến hơn trăm triệu, rồi vài tỉ đồng. “…Nhưng vẫn máu đam mê, thích tạo ra cái mới chưa có trên thị trường hoặc nó phải rẻ để nhiều người cùng mua được”.
Càng nói chuyện nhiều với ông chủ trẻ, tôi lại càng thấy cuốn hút vì con đường lập nghiệp của Tuyến cũng có phần “kịch tính”. Nhưng qua đó thấy được Tuyến có đầu óc hoạch định chiến lược, có quyết định quản lý thông minh và kịp thời. Tuyến kể: khi thành lập công ty của riêng mình là đã thấy tình hình bất động sản đi xuống, xu hướng khách hàng mua sản phẩm thương mại đại trà cũng giảm xuống nên nghĩ ra là phải làm cái gì đó của mình, giá mềm, dễ bán. Và có lẽ cũng vì máu đam mê, tạo ra cái mới mà Tuyến bắt tay vào thiết kế chế tạo mạch điều khiển thiết bị điện qua Internet và GSM.
Mặc dù sản phẩm bán ra cũng khá nhưng từ một bản mạch công ty đã quyết tâm nâng cấp cho ra nhiều phiên bản khác nhau thành các bộ điều khiển thiết bị điện thông minh qua Internet và Gsm…
Đây là những sản phẩm làm nên thương hiệu và cũng là niềmtự hào của công tyhiện nay. Giám đốc Lại Quang Tuyến chia sẻ, hiện nay mỗi năm công ty bán ra thị trường khoảng 12.000 thiết bị là sản xuất theo đơn đặt hàng của khách, gần 1.000 thiết bị Smart control do công ty sản xuất và còn nhiều thiết bị nội ngoại nhập khác. Ngoài mảng Smart Home, công ty cũng triển khai các dự án cho khách sạn, khu re- sort. Doanh thu những năm gần đây giao động từ 5-8 tỷ đồng. Các sản phẩm hiện được phân phối trên toàn quốc thông qua mạng lưới các chi nhánh ở các vùng miền.
Khi được hỏi về những khó khăn ban đầu lập nghiệp, Tuyến chia sẻ: Lúc lập công ty anh đương đầu một mình, từ khâu sổ sách, giấy tờ, thi công, giao dịch, tư vấn, bán hàng… Vốn liếng lúc đó cũng chỉ có vài chục triệu do tích góp được từ 2 năm trước. Lúc đó cũng chưa có sản phẩm tự chế tạo ra mà bán hàng nội ngoại nhập như camera, báo trộm hệ Smart Home. Số lượng hàng bán được trong tháng chỉ lác đác. Sau 1 năm, hoạt động công ty cũng dần đi vào ổn định, công việc ngày càng nhiều, một mình không thể xoay sở hết nên công ty bắt đầu tuyển thêm nhân sự và phát triển dần lên. Giờ đây công ty của Tuyến có 15 nhân viên. Nhưng cái lạ của anh chàng này là mặc dù công ty đã đào tạo nhiều kỹ năng công việc cho nhân viên nhưng hễ giỏi mà muốn rời khỏi anh đều chấp cánh cho người ta đi “vì đi rồi sẽ quay lại mua sản phẩm của mình”. Tuyến cũng khẳng định có được thành công này không phải anh tự làm một mình mà có đồng đội bên cạnh, là những nhân viên của công ty. Anh chủ yếu vạch ra định hướng. Công ty lúc nào cũng triển khai hoạt động nghiên cứu, có khi hàng năm mới thành công nhưng bên cạnh đó là chiến dịch “thâm canh” để lấy ngắn nuôi dài. Hiện nay lương nhân viên công ty ở mức 5 triệu đến 12 triệu đồng/ tháng. Và điều quan trọng là nếu “cùi bắp” không có tiến bộ là Tuyến không thu nạp nữa. Chính vì vậy đội ngũ nhân viên hiện nay có 15 người nhưng là tập hợp những kĩ sư được đào tạo và trải qua các kì thi quốc tế về lĩnh vực Điều khiển tự động hóa.
So với bạn bè cùng trang lứa, có thể nói Tuyến đã có thành công nhất định nhưng với anh “vẫn phải cố gắng rất nhiều vì khi đến một nấc thang nhất định em lại thấy thua thiệt bạn bè, đối tác. Mỗi lần đi đâu là thấy người ta giỏi hơn, hay hơn, về lại mất ngủ”, Tuyến chia sẻ thêm rằng bây giờ anh ước mơ có một nhà xưởng lớn, có nhiều công nhân và sản phẩm sản xuất ra lấn sang thị trường ngoài nước. Tôi chỉ muốn nói rằng chúc cho ông chủ trẻ luôn giữ được tinh thần khởi nghiệp và thành công.
Copy từ “Tạp chí Tự động hóa ngày nay Số tháng 8/2016″