Người sáng lập Home Assistant nói gì về nhà thông minh?

Đây là một bài viết về nhà thông minh từ 2016 của Paulus Schoutsen. Nếu bạn đã đọc về bài viết Home Assistant là gì của mình thì bạn sẽ biết anh ấy là ai. Vâng, anh ấy là người sáng lập ra nền tảng Home Assistant tuyệt vời mà chúng ta vẫn đang sử dụng. Do đó, những gì anh ấy nhìn nhận về nhà thông minh cũng đáng để chúng ta học hỏi.

+Note: Thiết bị nhà thông minh Smart Control

Thực ra tác giả sử dụng từ gốc là Home Automation, sát nghĩa là nhà tự động chứ không phải là nhà thông minh như mình sử dụng trong bài này. Tuy nhiên, ở Việt Nam mình, từ “nhà thông minh” được mọi người dùng phổ biến, nên mình xin dùng từ “nhà thông minh” và viết kèm chú thích. Thật sự là từ “Home Automation” – “nhà tự động” đúng với bản chất của hệ thống mà chúng ta đang sử dụng hơn. Nhưng thế nào là “Smart” Home? Thật sự là một câu hỏi khó và mình cũng như các bạn vẫn đang tìm câu trả lời.

Bên dưới đây là quan điểm của Paulus Schoutsen về những tính năng nên có cho nhà thông minh bây giờ và trong tương lai.

Bạn không phải thay đổi quá nhiều thói quen theo công nghệ

Trước đây, khi bắt đầu sử dụng nhà thông minh thì người ta bắt đầu làm quen với việc điều khiển nhà bằng một cách khác: app điện thoại hoặc máy tính. Tất nhiên rồi, thời điểm đó người ta cảm thấy rằng điều này thật tuyệt vời. Mọi thứ trong nhà đã được điều khiển bằng một chiếc điện thoại.

Tuy nhiên, điều mà mọi người chưa kịp nhận ra là những gì họ đang mất đi. Khi thay các bóng đèn trong nhà bằng các bóng thông minh thì người ta không còn điều khiển bật tắt bằng công tắc được nữa, mọi việc bật tắt phải thông qua chiếc điện thoại. Bạn về đến nhà vào nửa đêm, lấy điện thoại ra để mở app, chờ nó kết nối và cuối cùng mới bật được đèn lên. Sử dụng lâu ngày rồi bạn sẽ thấy nó thật sự phiền. Chưa kể nếu chúng ta sử dụng nhiều hãng, thì phải mở lần lượt từng app của từng hãng lên.

Nhưng không sao, bạn vẫn có thể giải quyết vấn đề này bằng Presence Detection, tạm gọi là phát hiện sự hiện diện. Nôm na là hệ thống sẽ phát hiện sự hiện diện của bạn thông qua chiếc điện thoại. Có điện thoại ở nhà là có bạn ở nhà. Hệ thống mặc định hiểu là bạn sẽ gắn liền với chiếc điện thoại. Vậy nếu điện thoại bạn hết pin thì sao? Rõ ràng Presence Detection dựa vào điện thoại cũng chưa phải là tối ưu.

Giờ đây các loại công tắc cảm ứng đã giải quyết được vấn đề vừa điều khiển bằng app và vừa điều khiển bằng tay. Tuy nhiên, Presence detection vẫn là vấn đề khá khó chịu về công nghệ lẫn giá thành.

+Note: Công tắc tự động Smart Control

Bạn không phải là người duy nhất trong nhà thông minh

Người đầu tư cho nhà thông minh lắm lúc cũng quên rằng mình có thể không phải là người duy nhất trong nhà. Có thể bạn sử dụng dễ dàng nhưng những thành viên còn lại sẽ thấy khó khăn. Home Assistant phải làm cho những thành viên khác trong nhà cảm thấy dễ chịu, tiện lợi hơn chứ không phải phiền toái hơn.

Hạn chế các tình huống sai

Với tất cả các ngữ cảnh tự động hoá, việc phát hiện sai dẫn đến triển khai sai ngữ cảnh là điều khó tránh khỏi. Và điều phiền toái gì sẽ đi theo sao đó? Cảm biến an ninh hú vang trời khi một chú mèo chạy ngang? Hoặc một chú thằn lằn bò ngang cảm biến và hàng loạt đèn bật lên như có ma? Đi vào WC chưa kịp đi ra thì đèn đã tắt ngúm?

Những hệ thống hiện đại hơn nên hướng đến việc giải quyết các tình huống dương giả hoặc âm giả – phát hiện sai hoặc không phát hiện sai.

App hoàn hảo nhất là không có app nào cả

Nhà thông minh là khi nó hoà quyện được với hành động của bạn, mọi thứ nên diễn ra thật tự nhiên. Trong hầu hết các tình huống, app không phải là lựa chọn thuận lợi. Lựa chọn giao tiếp được đánh giá là tiện lợi, dễ tiếp cận và dễ sử dụng chính là giao tiếp bằng giọng nói. Siri của Apple, Alexa của Amazon, Google Assistant của Google… là những ví dụ.

Tất nhiên, điều khiển bằng giọng nói có nhiều ưu điểm nhưng cũng chưa phải là hoàn hảo. Tốc độ nhận diện giọng nói, xử lý và phản hồi chưa thật sự trơn tru nên phần nào cũng phải khiến bạn chờ đợi. Các trợ lý ảo hiện tại vẫn đang dựa vào Cloud để xử lý, người dùng còn khó khăn trong việc tìm hiểu các câu lệnh mẫu, ngữ cảnh câu lệnh chưa đa dạng…. là những khuyết điểm còn tồn tại của điều khiển bằng giọng nói cho nhà thông minh

Nói đi cũng phải nói lại, app vẫn rất tiện để bạn kiểm tra tình trạng căn nhà thông minh của mình khi đang ở ngoài, theo dõi tình trạng bật tắt của các thiết bị, cũng như xem ai đang ở nhà.

+Note: amply gắn tường Smart Control

Hệ thống nhà thông minh nên nằm ở tại nhà chứ không phải trên Cloud

Cloud là một thứ rất tuyệt vời. Nhưng đâu đó ngoài kia, các máy chủ đang thu thập nhiều thông tin về thiết bị đang sử dụng trong nhà thông minh của bạn để điều khiển cho phù hợp. Nó sẽ dựa vào các thông tin thu thập được để hoàn thiện và phục vụ bạn tốt hơn. Tuy nhiên, sẽ ra sao nếu thiết bị mất kết nối đến cloud? Internet vẫn có thể ngưng hoạt động vào lúc nào đó, và mọi thứ thiết bị trong nhà khả năng cao là sẽ trở nên lộn xộn.

Nhà thông minh tốt nhất nên giảm bớt sự phụ thuộc vào bên ngoài để hoạt động. Cloud nên là những tính năng mở rộng thay vì đóng vai trò chính yếu để vận hành toàn bộ cho các thiết bị trong nhà.

Home Assistant ra đời ít nhất cũng đã giải quyết được vấn đề cuối cùng. Home Assistant là một server đặt tại nhà, nên chúng ta sẽ khá yên tâm về bảo mật, tốc độ thực thi và đặc biệt là không phụ thuộc internet. Mất internet thì hệ thống nhà bạn vẫn chạy ầm ầm.